ვენახის რეგენერაცია ქიმიური სტრესის შემდეგ — როგორ დავეხმაროთ მცენარეს აღდგენაში
საკუთარი ვენახის მოვლა სასიხარულოა — სანამ ერთ დღეს ფოთლები არ გაყვითლდება და ვაზი თითქოს სუნთქვას არ შეწყვეტს.
ხშირად ამას არ აშავებს დაავადება, არამედ ქიმიური სტრესი — ძლიერი პრეპარატების ან სასუქების ზედმეტი გავლენა, რომელიც მცენარეს ძალას აკარგვინებს.
საბედნიეროდ, ბუნებას აქვს აღდგენის უნარი — მთავარია ვიცოდეთ, როგორ დავეხმაროთ მას სწორად.
რა არის ქიმიური სტრესი
ვენახი ერთ-ერთი ყველაზე მგრძნობიარე კულტურაა ქიმიური ზემოქმედების მიმართ. მავნებლებთან ბრძოლისას, ჰერბიციდების ან ძლიერი სასუქების გამოყენების შემდეგ, ზოგჯერ მცენარეები განიცდიან სტრესს — ფოთლები ყვითლდება, ზრდა ჩერდება, ზოგიერთ შემთხვევაში კი ვაზი საერთოდ კარგავს გამძლეობას. ასეთი მდგომარეობა შეიძლება იყოს დროებითი, მაგრამ ყურადღების გარეშე დატოვება მომავალში მოსავლიანობას მნიშვნელოვნად ამცირებს.
ამ სტატიაში ვნახავთ, რა ხდება ვენახში ქიმიური სტრესის შემდეგ და როგორ შეგვიძლია მცენარის ბუნებრივად აღდგენა.
როგორ რეაგირებს ვენახი სტრესზე
ქიმიური ზემოქმედების შემდეგ ვენახი პირველ რიგში იცავს თავს — ამცირებს წყლისა და საკვები ნივთიერებების გადაცემას, სტომატები (ფოთლებზე არსებული ფორები) იხურება და ფოტოსინთეზი ნელდება.
თუ სტრესი გრძელდება, მცენარე შიდა რესურსებს იყენებს და იწყებს საკუთარი ქსოვილების დაშლას, რათა „გადარჩეს“.
ამიტომ მთავარი მიზანია — დროულად დავეხმაროთ ვენახს ბუნებრივად აღდგეს, სანამ ზიანი შეუქცევადი გახდება.
პირველი ნაბიჯი — ზიანის შეფასება
ქიმიური დამუშავების შემდეგ პირველ რიგში უნდა დავაკვირდეთ:
· ფოთლების ფერსა და ფორმას,
· ახალი ყლორტების რაოდენობას,
· ძირის მიმდებარე ნიადაგის ტენიანობას.
თუ ფოთლები მუქდება ან იხვევა, მაგრამ ძირი ჯანსაღად გამოიყურება — მცენარეს შანსი აქვს აღდგეს.
თუმცა თუ ღერო ან ფესვები გახმობას იწყებს, საჭიროა სწრაფი რეაგირება.
როგორ დავეხმაროთ ვენახს აღდგენაში
1. დავასვენოთ მცენარე
ქიმიური სტრესის შემდეგ რამდენიმე კვირით შევამციროთ დამატებითი ქიმიური პრეპარატების გამოყენება.
ამის ნაცვლად, მოვრწყათ მხოლოდ სუფთა წყლით და დავაკვირდეთ ცვლილებებს.
2. ნიადაგის გაწმენდა და გამდიდრება
ნიადაგის ბალანსის აღდგენა ერთ-ერთი მთავარი ნაბიჯია.
შეიტანეთ ორგანული კომპოსტი, ჰუმუსი ან ბიოფერტილიზატორები.
ისინი აუმჯობესებენ ნიადაგის მიკრობულ ცხოვრებას — ეს მიკროორგანიზმები კი ეხმარებიან ვაზს საკვები ნივთიერებების სწორად ათვისებაში.
3. ჭრა და გასხვლა
თუ ზოგი ტოტი აშკარად დაზიანებულია — უმჯობესია მოვჭრათ.
ეს მცენარეს აძლევს შესაძლებლობას, ენერგია მიმართოს ჯანსაღი ნაწილების გაძლიერებაზე და ახალი კვირტების განვითარებაზე.
4. სათანადო მორწყვა
მორწყვა უნდა იყოს ზომიერი — არც გადაჭარბებული და არც შეზღუდული.
მოკლე პერიოდით ტენიანობის ნაკლებობა ვენახისთვის მძიმეა, განსაკუთრებით მაშინ, როცა მცენარე სტრესისგან ისედაც დასუსტებულია.
წვეთოვანი მორწყვა ამ შემთხვევაში საუკეთესო გამოსავალია.
რეკომენდებული პროდუქტები ვენახის რეგენერაციისთვის
ფოლიბორ L
უზრუნველყოფს ბორის ნაკლებობის პრევენციას, ხელს უწყობს ყვავილობის პროცესს, ასევე შაქრებისა და ცილების სინთეზს.
უზრუნველყოფს მტევნის უკეთეს ფორმირებას და ზრდის ყვავილობის ერთგვაროვნებას.
ფოლიმიქსი
ხელს უწყობს ვეგეტატიურ ზრდას და ნაყოფის განვითარებას.
უზრუნველყოფს კალციუმისა და მაგნიუმის ნაკლებობის პრევენციასა და კორექციას, რაც მნიშვნელოვანია ფოთლებისა და ნაყოფის სტრუქტურისთვის.
გეოსტიმი
აუმჯობესებს ნიადაგის ფიზიკურ და ბიოლოგიურ თვისებებს, აძლიერებს საკვები ელემენტების შეთვისებას და ხელს უწყობს ფესვთა სისტემის განვითარებას.
შედეგად მცენარე უკეთ იყენებს ნიადაგში არსებულ რესურსებს.
ფოსფოკალი
ხელს უწყობს ყვავილობასა და ნაყოფის ჩამოყალიბებას, აუმჯობესებს ნაყოფის ფერსა და ხარისხს.
შეიცავს ფოსფორსა და კალიუმს, რაც ზრდის ყურძნის სტაბილურობას და არომატს.
პროტეოგრინი 25-5-10 + 3MgO + TE
დაბალანსებული სასუქი, რომელიც ხელს უწყობს მოსავლის ზრდას, აძლიერებს ფოტოსინთეზს და აუმჯობესებს ყურძნის ხარისხს.
შეიცავს მაგნიუმს (MgO) და მიკროელემენტებს (TE), რომლებიც ასტიმულირებენ ფოთლოვან მასასა და ნაყოფის შიგთავსს.
სუპერკალი
უზრუნველყოფს კალციუმის ნაკლებობის პრევენციასა და კორექციას, ხელს უწყობს მცენარის ზრდა-განვითარებას, აუმჯობესებს ნაყოფის სიმწიფესა და ხარისხს.
განსაკუთრებით ეფექტურია სტრესის შემდგომ პერიოდში.
შეიცავს მაკრონუტრიენტებს დაბალანსებულ თანაფარდობაში (აზოტი, ფოსფორი, კალიუმი) და მიკროელემენტებს (TE).
უზრუნველყოფს მცენარის სრულფასოვან კვებას და ხელს უწყობს ვაზის სტაბილურ ზრდას ყველა ფაზაში.
პრაქტიკული ცხრილი — მინერალური სასუქების ძირითადი ტიპები და გამოყენების დრო
ელემენტი | როდის გამოვიყენოთ | მთავარი ეფექტი ვაზზე | რეკომენდაცია |
აზოტი (N) | გაზაფხულზე და სტრესის შემდეგ | აჩქარებს ფოთლებისა და ყლორტების ზრდას | გამოიყენეთ მცირე დოზებით, რათა არ მოხდეს ზედმეტი ზრდა ფოთლებში. (მაგ.N ლონგი) |
ფოსფორი (P) | ნიადაგის მომზადებისას ან გაზაფხულის დასაწყისში | აძლიერებს ფესვთა სისტემას და აჩქარებს ენერგიის ცვლას | სასურველია ნელა ხსნადი ფორმა (მაგ. ფოსფოკალი) |
კალიუმი (K) | ყვავილობისა და ნაყოფის განვითარების პერიოდში | ზრდის გვალვისა და დაავადებების მიმართ გამძლეობას | გამოიყენეთ ფოთლოვანი შესხურების ან ფესვთან შეტანის გზით (მაგ.ფოსფოკალი) |
მაგნიუმი (Mg) | ფოთლების ფერმკრთალობისას | ხელს უწყობს ფოტოსინთეზს და კლოროფილის წარმოებას | რეკომენდებულია პროტეოგრინი 25 - 5 - 10 + 3MgO+TE |
კალციუმი (Ca) | მოსავლის შემდეგ და ზამთრის წინ | აძლიერებს ქსოვილებს და აუმჯობესებს ნიადაგის სტრუქტურას | ეფექტურია სუპერკალის გამოყენება |
ბუნებრივი აღდგენა — ხანგრძლივი, მაგრამ შესაძლებელი
ვენახის აღდგენა ერთდღიანი საქმე არ არის. ქიმიური სტრესის შემდეგ მცენარეს შეიძლება 2-3 თვეც დასჭირდეს სრული ფორმის დასაბრუნებლად.
მთავარია მოთმინება, დაკვირვება და თანმიმდევრული მოვლა.
რეგენერაციის პროცესში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ნიადაგის ჯანმრთელობა — რადგან სწორედ იქედან იღებს მცენარე ენერგიასა და ძალას ახალი სიცოცხლისთვის.
დასკვნა
ქიმიური სტრესი ვენახისთვის დიდი გამოცდაა, მაგრამ სწორი მიდგომით ის ადვილად დასაძლევია.
მინერალური სასუქები, როცა ისინი გონივრულად და დაბალანსებულად გამოიყენება, არ აზიანებს — პირიქით, ისინი ვაზის სიცოცხლის ენერგიის მთავარი წყაროა.
მთავარია ვიცოდეთ დოზა, დრო და მიზანი — და ვენახი აუცილებლად დაგვიფასებს ამ ზრუნვას მდიდარი და ჯანმრთელი მოსავლით.
დამატებითი ინფორმაციისთვის მოგვწერეთ ან დაგვიკავშირდით ნომერზე:
· +995 599 550 497
· იუნკერთა ქუჩა #1
ავტორი:ვალიკო მუსაშვილი მევენახეობა
